Varikosel, çocuk sahibi olamayan erkeklerin yaklaşık %30-40’ında rastlanan, testislerdeki kanı boşaltan toplardamarların varisleşmesi ve genişlemesidir. Bu genişleme, bacakta olduğu zaman varis, testiste olduğu zaman varikosel adını alır. Testis sıcaklığının artması, kirli kan içindeki zararlı maddelerin testiste birikmesi ve testis kan akımını bozması ile testis fonksiyonlarını etkiler ve sperm üretimini bozar.

Sebepleri arasında, uzun süre ayakta durmak, ağır kaldırmak , kronik kabızlık ve uzun yürüyüşler sayılabilir

Varikosel belirtileri, hastalığın tanısının konulmasında ve tedavisi için oldukça önemlidir.

Varikosel testis üzerinde;

Şişlik

Kabarıklık

Testiste ağrı şeklinde belirti verebilir.

Damarlardaki genişleme, bir süre sonra dışarıdan görülecek kadar belirginleşip bacaklarda görülen varis benzeri bir şekil alabilir. Varikosel belirtileri arasında testislerde şişliğin yanı sıra terleme ve sıcaklık hissi de görülür. Varikosel belirtilerinden biri olan testislerin küçülmesi nadir de olsa bazı hastalarda görülebilir. Varikosel belirtisi olan hastalar üroloji uzmanı tarafından muayene edilmelidir.

Dikkatli kişiler kendi kendini muayene ederken testis üzerindeki düzensizlik, şişlik veya ağrıdan varikoseli belirleyebilir. Varikosel daha çok kısırlık şikayetiyle yapılan başvurularda doktor muayenesi sırasında teşhis edilir. Ayrıca; uzun süre ayakta kalma, spor ya da cinsel aktivite gibi efor gerektiren durumların ardından yaşanan ağrılar varikosele işaret edebilir. Varikosel muayenesi, genital muayenenin bir parçası olarak yapılmaktadır. Hasta 21 -22 derecelik oda ısısında ayakta pozisyonda muayene edilmelidir. Hasta ayakta ve dik olarak dururken testisler ve genital bölge gözlemlenir. Hasta, hem normal pozisyonda hem de ıkınma manevraları yaptırılarak göz ve elle kontrol edilir. Normal ve ıkınma manevraları ile damarsal yapıda genişleme olup olmadığı belirlenmelidir. Bu işlemlerle varikoselin varlığı klinik olarak konulur. Tanıda altın standart doktor muayenesidir. Bununla birlikte klinik tanıyı desteklemek, varikoselin derecesini belirlemek ve ameliyat kararı için Skrotal Doppler ultrasonografi çekimi yapılır.

Varikosel, spermlerin sayılarını, hareketlerini ve şekillerini bozarak erkeklerin çocuk sahibi olmasına engel olabilir, Çocuk sahibi olamayan erkeklerin yaklaşık %30-40 kadarında varikosel mevcuttur ve bu durum düzeltildikten sonra çocuk sahibi olma oranları artmaktadır,

Varikosel tedavisinde en başarılı yöntem mikrocerrahi yöntemidir. Bu yöntemde mikroskop kullanılarak damarlar büyütülür ve problemli damarlar temizlenir. Tedavi yöntemleri içinde başarısı en yüksek ve nüks riski en düşük olan yöntem budur,