Edirne Çevre Gönüllüleri Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Ayten Eren, Meriç Nehri’nden elektrik üretmek için gerçekleştirilecek olan Arşimet tribünleri ve lastik savak projesinin nehir yatağı içindeki canlı yaşamına, ekolojik sisteme, flora ve faunaya zarar vereceğini belirterek, Proje Tanıtım Dosyası ÇED sürecinin acilen sonlandırılmasına karar verilmesini talep etiklerini söyledi.

Edirne Çevre Gönüllüleri Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Ayten Eren, Yönetim Kurulu adına yaptığı açıklamada, “Edirne Çevre Koruma Vakfı Ticari İşletmesi tarafından, Bülbül Adası karşısında Arşimet Burgu Elektrik Üretim Tesisi ve Şişirilebilir Lastik Savak Projesine ait ÇED Proje Tanıtım Dosyasındaki bazı hususlara ve proje içeriğine itiraz etmekteyiz” dedi.

Projeye yönelik itiraz nedenlerini sıralayan Eren, proje alanın doğal koruma alanı statüsünde olduğunu belirteek, “Ama bu inşaatlar ve söz konusu edilen donanımların doğal koruma alanına, su altı ve üstü canlı yaşamla etkileşimleri yönünden akademik bir çalışma raporuna rastlanmamıştır. Kentimizin üniversitesinden alınmış bir rapora rastlanmamıştır. Enerji üretimi hedefli Arşimed Burgusu Sisteminin, çevresel faktörleri etkilemesi konusunun yeterince akademik düzeyde, özgün düzeyde çalışılmadığı ve dosyada buna ait raporlar yerine genel bilgilerle geçiştirildiği görülmektedir. Amaç elektrik üretimi ise aynı maliyetle, daha çevreci, yenilenebilir enerji kaynaklarından, farklı enerji üretim tesisi ile daha verimli enerji elde edilebilir. Amaç taşkını kontrol etmekse zaten bu iş için yapılmış Kanal Edirne mevcuttur” dedi.

Proje Tanıtım Dosyasında balıklara zarar vermeyeceği söylense de ve onların besini olan omurgasızlardan söz edilmediğine dikkat çeken Eren, “Nehirler içinde çeşitli bitkisel ve hayvansal organizmaları barındırırlar ve bunların arasında bir besin zinciri vardır ve sadece balıklara bir zararı yoktur demek bilime aykırıdır. Bu konularda üniversitemizden görüş ve raporlama alınmaması projenin ileride telafi edilemeyecek hatasını gösterir. Bu bölge Bakanlığın Çevre Düzeni Planlarına göre de “Hassas Ekosistem” içinde bulunmaktadır. Nehir yatağı içindeki canlı yaşama, ekolojik sisteme, flora ve faunaya vereceği zararı akademik çalışmalara dayanarak kabul edilemez olduğunu biliyoruz. Bilimsel raporlarda, Meriç Nehri’nde dip kısmında yaşayan toplam 39 canlı grubu bildirilmiştir. Bu canlılar, Nehirdeki dip sedimentinde kum ve çamur materyalinin içinde yaşarlar ve özellikle nehirde bulunan balık gibi büyük canlıların besinini oluştururlar. Nehre uygulanacak sistemlerin işleyişi anlatılırken bu önemli unsurlar gözden kaçırılmış olup bilim dışı söylemler, dayanağı olmayan iddialara rastlanmıştır” dedi.

Söz konusu şişirilebilir Savak Uygulamasının bir anlamda suyun biriktirme ve bırakma, gibi doğal karakterini değiştirerek balıkların doğal yetişme alanlarını tahrip edeceğini ve geçişlerine engel olacağını savunan Eren, “Özellikle de göçmen balık türlerinin neslinin tükenmesine yol açar” dedi.

DSİ 11.Bölge Müdürlüğü’nün koşullu izin verildiği konusundan hareketle, fidan dahi dikilemez denen taşkın bölgesinde, akışı engelleyen bu tür sistemlerin kurulmasına, tribün inşaatlarına hangi koşullarla izin verildiğinin belirtilmediğini anlatan Eren, “Burada söz konusu sınırı aşan üç nehrin kontrolü tam olarak sağlanamıyorken, kontrolsüz bir su kütlesinin üzerine kurulacak olması nedeniyle taşkın anında ne olacağı PTD‘de detaylandırılmamış olması büyük bir eksiklik olup yatırım güvenilirliği yoktur. Projede taşkınlardan sonra Meriç Nehri yatak hareketleri incelenmemiştir. Bu sahada 3-5 m yatak hareketleri vardır. Ayrıca Bülbül Adasının muhtemelen rüsubat birikimi ile keşişeceğinden savaklar ile Meriç Köprüsü arasında ciddi rüsubat birikeceğidir. Köprü ile tesis arasında hızın azalması segmentin bu alanda birikmesine neden olacaktır. Yani hesaplanan sediment miktarından fazla olacaktır” dedi.

Eren, projenin, gerek yer altı gerek yer üstü canlı yaşamı için risk oluşturma ihtimalinin çok yüksek olduğunu savunarak, “Bu riski giderecek önlemler raporda bulunmamaktadır. Çevre hukuku ve ÇED’in temel mantığı da bu yöndedir. İnsan sağlığının ve doğanın zarar görmesi beklenmemelidir. Risk olması yeterlidir. Telafisi mümkün olmayan sonuçlar yaşanmadan, projenin gerçekleştirilmesinin bilim ve hukuk açısından uygun olmadığının tespiti halinde, aşamasına bakılmaksızın süreç sonlandırılacağı Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED) yönetmeliği gereğidir. ÇED yönetmeliğinde, “Bu Yönetmelik hükümlerine göre karar tesis edilmeden önce, projenin gerçekleştirilmesinin mevzuat bakımından uygun olmadığının tespiti halinde, aşamasına bakılmaksızın süreç sonlandırılır” denilmektedir! Yukarıda belirttiğimiz gerekçelerle, bölgeyi olumsuz etkileyecek ve kamu yararına aykırı olan “Arşimed Burgu Elektrik Üretim Tesisi Ve Şişirilebilir Lastik Savak Uygulama Projesi’ne ait Proje tanıtım Dosyası ÇED sürecinin acilen sonlandırılmasına karar verilmesini talep ediyoruz” dedi.