0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

Halk arasında ‘okuma bozukluğu’ olarak bilinen disleksi de erken tanı ve tedavi oldukça önemli. Disleksi Öğrenme Güçlüğü Derneği Edirne İl Temsilcisi Açelya Sivrikaya Giray, Coronavirüs salgını sebebi ile ailelerin evde olduğu şu günlerde, çocukların gözlemleme, onlarla aktivite, etkinlikler yapma şansına da fazlasıyla sahip olduklarını belirterek, “Disleksiyi bilmeyen ailelerimiz için daha iyi anlaşılması adına bir film tavsiyem de var; ‘Her Çocuk Özeldir’.  İnanıyorum ki filmi izledikten sonra ‘aynısını yaşıyoruz!’ diyecekler…” dedi.

Disleksi Öğrenme Güçlüğü Derneği Edirne İl Temsilcisi Açelya Sivrikaya Giray, özgül öğrenme güçlüklerinden biri olan Disleksi’nin belirtileri ve nasıl anlaşılacağına yönelik önemli bilgiler vererek, Disleksi Öğrenme Güçlüğü Derneği’nin yaptığı faaliyetleri anlattı.

“NÖROLOJİK TEMELLİ BİR ÖĞRENME GÜÇLÜĞÜ”

Disleksi’nin Özgül Öğrenme Güçlüğü başlığı altında akıcı okuma ve okuduğunu anlama sorunuyla kendisini gösteren nörolojik temelli bir öğrenme güçlüğü olduğunu belirten Giray, “Disleksi’nin temelinde sesleri fark etme, çözümleme, harfe dönüştürme, işitsel kısa süreli bellek ve hızlı isimlendirme sorunları vardır. Disleksi; görme, işitme problemlerinden kaynaklanan ve nörolojik olmayan okuma güçlüğünden ya da yetersiz öğretim ortamından kaynaklanan okuma güçlüğünden farklıdır. Aynı zamanda zihinsel bir yetersizlik değildir ve zeka ile ilişkisi yoktur. Disleksili bireyler normal ya da normalüstü zekaya sahip olan bireylerdir. Ülkemizde de dünyada görülme sıklığına paralel olarak yüzde 9-11 bandında seyretmektedir” dedi.

Giray, “Özgül Öğrenme Güçlüğünün, normal ya da normal üzerinde bir zekaya sahip, standart bir eğitim-öğretime rağmen kronolojik yaşına ve zekasına uygun paralellikte başarı gösteremeyen, özel bir akademik alanda belirgin bir bozukluğun varlığı (okuma, yazılı anlatım, matematik) ile tanımlanan, çeşitli genetik ve çevresel etmenlerin rol oynadığı, biyolojik temele dayanan ve nöro-gelişimsel tanı alan bir bozukluktur ve üç alt tipe ayrılır. 1: Okumada, okuduğunu anlamada (Disleksi) 2: Matematikte (Diskalkuli) 3: Yazmada zorluk, bozukluk (Disgrafi/Disgrafya) Bu güçlüklerin bir ya da birkaçı aynı anda görülebilir.

“ERKEN TANINI SADECE SAĞLIKTA DEĞİL, EĞİTİMDE DE ÇOK ÖNEMLİ”

Erken tanının sadece sağlıkta değil, eğitimde de çok çok önemli olduğuna işaret eden Giray, “Erken tanı ile çocuğa özel olarak hazırlanan bireyselleştirilmiş eğitim programı ile çocukların akademik (okul) başarısı artarken, sosyal, duyusal anlamda da pozitif yönlü ilerlemesi gerçekleşir. İşte tam da bu noktada risk grubunda olduğu düşünülen çocuklarımızın aileleri, umut tacirlerine tenezzül etmeden hangi kurumlarla görüşülmesi gerektiğini, tıbbi ve eğitsel tanılamanın aşamalarını, çocukların ve ailelerin yasal haklarını öğrenmek adına lütfen bizimle iletişime geçsinler. Tıbbi ve eğitsel tanısı konulmuş olan çocuklarımızın aileleri de eğitimsel olarak destek ve bilgi almak istedikleri konularda, yasal haklarını, disleksi öğrenme güçlüğü hakkında sormak istedikleri soruları yine bizimle irtibat kurarak sorabilirler” dedi.

AİLELERE TAVSİYE

Coronavirus salgını sebebi ile ailelerin evde olduğu şu günlerde, çocuklarını gözlemleme, onlarla aktivite, etkinlikler yapma şansına fazlasıyla sahip olduklarının altını çizen Giran, “Bu bağlamda, disleksinin bilmeyen ailelerimiz için daha iyi anlaşılması adına bir film tavsiyem de var; ‘Her Çocuk Özeldir’.  İnanıyorum ki filmi izledikten sonra ‘aynısını yaşıyoruz!’ diyecekler…” dedi.

DİSLEKSİ BELİRTİLERİ 6 YAŞ ve ÜZERİ (OKUL DÖNEMİ)

Disleksi’nin belirtilerini sıralayan Giral, “Harf ve kelimeleri tanıyamama, Kendi ismini yazamama, kelimelere uyduruk yazılımlar bulma, Kelimeleri hecelere bölememe, Kafiye yapan kelimeleri tanıyamama, Harfleri kelimelerle bağdaştıramama, heceleri tanıyamama, Okuma hataları ve harflerin dizilişinde hata yapma, Okumaktan nefret etme, okumayı zor iş olarak değerlendirme, Uzun ve zor kelimeleri yanlış okuma, Benzer kelimeleri karıştırma, Okurken duraklama, eee yani gibi eklerle doldurma, Telefon numarası, ev adresi, tarihleri hatırlayamama, Çok heceli kelimelerin sonunu veya tamamını uydurma, Kelimelerin bazı hecelerini atlama, Okuma esnasında zor kelimelerin yerine kolayını seçme, Yazım hatalarıyla dolu özensiz yazma, Bağlaç gibi anlamsız ekleri atlama, Sesli okumaktan kaçınma, Okul başarısının zekasına ve yaşına göre beklenenden düşük olması, Tersten yazma, Bazı harfleri yazarken veya okurken karıştırma  (p-b, b-d, k-t, y-h, 6-9, 2-5), Bazı konularda başarılı iken bazı konularda başarısız olma, Kelimenin sonlarını uydurarak okuma, Rakamları/harfleri ters yazarlar ya da yanlış sırada yazma (16, 61; b, p), Yazma ödevlerinden kaçınma, Yavaş yazma, Tahtadan ödevini geçirmekte zorlanma, Ödev yapmak istememe, Kendine göre kısa yollar üretme, Alfabeyi sırasıyla sayamama, Psiko-motor becerilerde sınırlılık, Yanlış yapmaktan korkma, Yıl, ay, gün gibi kavramları karıştırma, Renkleri karıştırma,  Bir konu hakkındaki fikrini ifade etmekte zorlanma, Ezberlemekte güçlük çekme” gibi durumlardan kuşku duyan ailelerin ivedilikle alanında uzman kişilerle görüşmesi gerektiğini belirtti.

Öte yandan 2019 Aralık ayından itibaren Disleksi Öğrenme Güçlüğü Edirne Temsilcisi görevini yürütmekte olduğunu belirten Giray, “2020 Mart ayında da temsilciliğimizin hukuki alanda temsili için Av. Satuk Buğrahan Mirzabey ekip arkadaşım olarak temsilcilik görevine başlamıştır” dedi.

Disleksi Öğrenme Güçlüğü Derneği’nin, Ankara İl Dernekler Müdürlüğü 06-112-073 Kütük Numarası ile 2013 yılında kurulmuş uluslararası bir dernek olduğunu belirten Giray, “Şu an itibarı ile 29 il, 6 ilçe, 4 ülkede temsilciliğimiz bulunmakla birlikte ‘Avrupa Disleksi Birliği’nin ‘Türkiye Ülke Temsilcisi’yiz” dedi.

“AİLE ODAKLI DERNEK”

Disleksi Öğrenme Güçlüğü Derneği’nin aile odaklı kurulmuş bir dernek olduğuna vurgu yapan Giray, şunları söyledi;

“Derneğimiz; farkındalık ve hak savunuculuğu anlamında iki kulvarda tamamen ücretsiz hizmet vermekte, sadece Üniversiteler ve Kamu Kurumları ile çalışmalar yapmaktadır. Derneğimiz Bilim Kurulu, alanında çok güçlü kaşelere sahip kişilerden oluşmaktadır. 2013 yılından itibaren Gazi Üniversitesi ve ODTÜ ile ortak bir saha çalışması, 2014 yılında yalnızca Gazi Üniversitesi ile bir saha çalışması olmak üzere toplamda iki saha çalışması yapmış bulunmaktayız. Gerçekleştirilen bu iki çalışmamız da Ankara Kalkınma Ajansı tarafından fonlanmıştır. 2014 yılında da Disleksi’nin ilk ve tek Şura’sını gerçekleştirdik. Bu anlamda Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı ile ciddi ve etkili çalışmalar da yaptık. 2015-2017 arası yine Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı ile partner olarak “Dislekside gelecek hedefleri Çalıştayı”, “Disleksili Senaryom” (Kitap ve Gala ayrı ayrı) ve “Disleksi Kamu Spotu” nu yaptık. 2016 yılında Türkiye ve Avrupa’da bir ilk olan sadece disleksili çocukları kabul eden Rehabilitasyon Merkezimizi kurduk.  2017 yılında da Avrupa Disleksi Birliği’ne Türkiye Ülke Temsilcisi olarak seçildik ve ‘Uluslararası STK’ hüviyetini kazandık. 2018 yılında ülke çapında öğretmen eğitimleri gerçekleştirdik. 2019 yılı boyunca da hem öğretmen eğitimleri hem aile eğitimlerine devam ettik ve 20-22 Kasım 2019 tarihinde ülkemizin ilk uluslararası katılımlı Özgül Öğrenme Güçlüğü Kongresini yaptık. Aile, Çalışma ve Sosyal Politikalar Bakanlığı, RTÜK ve Ankara Ticaret Odası’nın Resmi Partneriyiz” şeklinde konuştu.

Harun Aker