0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

Edirne Sarayı;

2. Murat döneminde yapımına başlanıyor,

Fatih döneminde Mimar Şehabettin’e tamamlattırılıyor.

Tunca Nehri kenarında, 3 milyon metrekare arazi üzerine kurulmuş.

İstanbul’u fetheden,

Bir çağ kapatıp, yeni bir çağ açan hemşerimiz Fatih’in büyüdüğü yer.

Kanuni Sultan Süleyman’ın, avlanmak için Hürrem ile gelip stres attığı tarihi mekân.

93 Harbi olarak bilinen 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı’nda düşmanın şehre yaklaşmasıyla, Vali Cemil Paşa ile Edirne Komutanı Eyyüp Paşa’nın anlaşamamaları üzerine Bab’üs Sa’âde yakınlarına depolanan cephanenin ateşe verilmesi sonucu, üç gün patlamaların sürdüğü, kendi ellerimizle yaktığımız tarihimiz.

Sarayın savaş yıllarında yağmalanan, Kanuni ve oğlu Sarı Selim’in özenerek yaptırdığı o güzelim çiniler,

Öyle ki, Edirne aşığı Süheyl Ünver’in 25 yıl asistanlığını yapan Azade Akar, yıllar sonra peşine düşüyor,

Akar’ın 20 yıllık çalışması sonucu anlaşılıyor ki; Edirne Sarayı çinilerini, bugün dünyaca ünlü British Museum, Victoria ve Albert ile Louvre gibi müzelerde sergileniyor.

★★★

Süleyman Demirel, şapkasını alıp 7. kez Başbakanlık koltuğuna oturduğu 1991 yılında geldiği Edirne ziyaretinde,

Önce, 2. Dünya Savaşı’nda yerle bir olan Varşova kentindeki saray ve tarihi binaların yeniden ayağa kaldırılmasını imrenerek anlattı.

Sonra döndü:

“Edirne Sarayı’nı ayağa kaldırmamız lazım” dedi.

Aradan yıllar geçti…

DSP Edirne Milletvekili ve TBMM Başkanlık Divanı Üyesi Şadan Şimşek devreye girdi.

TBMM Milli Saraylar bütçesinden ödenek sağlamasıyla 2000 yılında, Kum Kasrı Hamamı ve çevresinde, kazı ve temizlik çalışmaları yapıldı.

Hamama su getiren teknik sistem ortaya çıkarıldı.

Edirne Belediye Başkanı Cengiz Varnatopu’nun girişimleriyle, Tavuk Ormanı bölgesinde bulunan Av Köşkü, 2002 yılında onarıldı.

Sarayın ana giriş kapısı konumundaki Bab-üs Saade’de ve hemen ardından, arz odalarının olduğu yerde kazı çalışmaları başladı.

2004 yılının Ağustos ayına gelindiğinde bitirilebildi.

Köksal Toptan 2007 yılında TBMM Başkanı olunca, Edirne ziyaretinde talimat verdi.

Milli Saraylar Daire Başkanlığı kaynakları kullanılarak, çalışmalar yeniden başladı.

Yıllar içinde Kültür Bakanlığı, Edirne Valiliği ve Trakya Üniversitesi bütçe olanaklarıyla kazı çalışmaları yürütüldü.

★★★

Vali Kürşat Kırbıyık, göreve başladıktan sonra Edirne Sarayı konusuna kafa yormaya başladı.

Dikkatinizi çekiyor mu bilmiyorum.

Sonra bir hareketlenme başladı.

Bölgede mülkiyet sorunu vardı,

Saray alanındaki parseller farklı kurum veya kişiler adına tapuluydu.

Önce bu sorun çözüldü,

Sonra harekete geçildi,

Cumhurbaşkanlığı Milli Saraylar Başkanlığı’na geçtiğimiz Ekim ayında tahsisi yapıldı.

Tabi kurumun bütçe olanakları fazla,

Valilik, belediye, üniversite olanaklarıyla bir yere kadar.

Milli Saraylar Başkanı Yasin Yıldız, Milli Saraylar Bilim ve Değerlendirme Kurulu Başkanı Prof. Dr. Sadettin Ökten, uzman bir ekiple Edirne’ye geldi.

Anlatılanlara göre;

Devlet Arşivleri Başkanlığı’ndaki Osmanlı arşivi taranacak,

Belgeler ışığında yol haritası çıkarılacak,

Ardından 5 yıllık bir süreçte çalışmalar bitirilecek.

★★★

Tarihi yapıları kurtarmak,

Önemli.

Ancak, sonra o yapıya işlev kazandıramazsan,

Tekrar yok olmaya başlar.

Hatırlayın,

Ekmekçizade Ahmet Paşa Kervansarayı, Edirne Valiliği tarafından Vakıflar Bölge Müdürlüğü’nden kiralandı ve ardından AB fonlarıyla 2002 yılında onarıldı.

Balkan Ticaret Merkezi olarak planlanmıştı.

Sonra ne oldu?

Valilik yıllarca boş tuttu, ardından Trakya Üniversitesi kiraladı.

Bir türlü sürdürülebilir bir işlev kazandırılamadı.

Yıldan yıla 29 Ekim tarihlerinde, Cumhuriyet Bayramı kutlamaları yaptık.

Kervansaray da, Devlet Tiyatroları sahne almaya başlayınca biraz hayat buldu.

Ardından diğer bölümü müze olarak düzenlendi.

Nedense akla, Göç Müzesi yapmak gelmedi.

Oranın otopark sorununu çözemezsen,

Çevresindeki imar yolunu açamazsan,

Ne yaparsan yap oranın hayat bulması zor.

Vakıflar Bölge Müdürlüğü yolun açılması için bir adım attı, gerisi gelmedi.

★★★

O nedenle,

Edirne Sarayı’nın kullanım amacını şimdi belirlemek lazım.

Bu durumun farkında olan Vali Kürşat Kırbıyık’ın aklında önemli bir fikir var.

Edirne Sarayı restorasyonu tamamlandıktan sonra, Cumhurbaşkanlığı’nın Balkanlara yönelik birimlerinin burada hizmet vermesini düşünüyor.

Eğer, devletin en üst makamının birimleri burada olursa saray ayakta kalır,

Bakımı ve korunması sürdürülebilir olur.

Edirne, Edirneliler, STK’lar bu işin peşini bırakmamalı.

İlk adım atıldı.

Yol alınıyor.

Hani diyorum;

Edirnelilerin kendi arasında topladığı para ile inşa ettiği Tümen binası, şehrin göbeğinde tek başına duruyor.

Güvenlik için nöbet tutan askerlerden başka içinde kimse kalmadı.

Malum, askeri birliklerin şehir dışına çıkarılma kararı da varken,

O güzelim bina,

Edirne Valiliği’ne mi olur, Edirne Belediye Başkanlığı’na mı olur,

Siyasi irade tahsisini sağlasa,

Önce sonradan yapılan dış duvarları, etrafındaki çirkinlikler yıkılıp, bina biblo gibi ortaya çıksa,

Sonra, Göç Müzesi mi olur, bir başka amaçla mı kullanılır,

Büyüklerimiz karar versin.